W trakcie obrad sesji Rady Gminy Zamość, jaka miała miejsce w dniu 28 czerwca 2019 roku, biorący w niej udział Mieszkaniec Gminy wypowiedział apel skierowany do Wójta Gminy Zamość i Starosty Powiatu Zamojskiego. Dotyczy on porozumienia się Gminy i Powiatu w sprawie budowy chodników przy drogach powiatowych. Apel ten w formie tekstu pisanego wpłynął do Urzędu Gminy w dniu 2 lipca 2019 r. Wiem, że wpłynął on także do Starostwa Powiatowego w Zamościu. W moim przypadku sytuacja ta przyśpieszyła o miesiąc publiczne zabranie głosu w sprawie na łamach Biuletynu.
Tekst apelu Mieszkańca Gminy:
„Na wstępie mojego wystąpienia zwracam się do Wójta Gminy Zamość Pana Ryszarda Gliwińskiego oraz Starosty Powiatu Zamojskiego Pana Stanisława Grześko z apelem w sprawie budowy chodników na terenie gminy Zamość. Apel ten kieruję w imieniu mieszkańców Gminy Zamość w trosce o bezpieczeństwo osób korzystających z dróg: kierowców, rowerzystów oraz pieszych a szczególnie dzieci, młodzieży i osób starszych, wskazana jest niezwłoczna rozbudowa sieci chodników na terenie gminy. Skandalicznym jest, aby na terenie gminy wokół miasta Zamościa brakowało chodników przy drogach powiatowych o dużym natężeniu ruchu. Z uwagi na powyższe apeluję o jak najszybsze wspólne stanowisko Pana Wójta i Pana Starosty o budowę chodników. Niedopuszczalne jest, aby przez wzajemne animozje i rozgrywki personalne pomiędzy Wójtem Gminy Zamość a Starostą Powiatu Zamojskiego tracili zwykli mieszkańcy. Tu chodzi o życie i zdrowie mieszkańców a nie o rozgrywki polityczne. Brak porozumienia pomiędzy osobami, które sprawują funkcje publiczne z mandatu zaufania społecznego wyborców i nie podjęcie wspólnych działań w tej kwestii może skutkować odpowiedzialnością etyczną i polityczną”
Odpowiedź Wójta Gminy Zamość:
Budowa chodników przy drogach powiatowych jest zadaniem własnym Powiatu Zamojskiego. W polskich warunkach oznacza to, że Samorząd Powiatu (Starosta, Zarząd, Rada) zobowiązany jest podejmować decyzje w tej sprawie i odpowiadać publicznie za nie. Wnioskiem z powyższego jest fakt, że budowa chodników przy drogach powiatowych powinna być finansowana z budżetu Powiatu.
Rozumiejąc złożoną sytuację w finansach publicznych Powiatu i Gminy oraz pilną potrzebę realizacji słusznych wniosków Mieszkańców, wystąpiłem w dniu 10 grudnia 2018 roku z pismem do Starosty Zamojskiego i Zarządu Powiatu. Przedłożyłem w nim propozycję wspólnego opracowania przez Powiat i Gminę „Programu budowy chodników przy drogach powiatowych na terenie Gminy Zamość obejmującego lata 2019 – 2023”. W wystąpieniu wskazałem potrzebę realizacji zadań przy 7 drogach powiatowych w 12 Sołectwach Gminy. Zwróciłem uwagę, że w 8 Sołectwach zebrania wiejskie podjęły uchwały wskazujące budowę chodników jako najważniejsze zadanie dla Sołectwa. Zaproponowałem Powiatowi udzielenie z budżetu Gminy pomocy finansowej z przeznaczeniem na budowę chodników – w kwocie równej 40% wartości zadania na każdym etapie jego realizacji. Pełna treść mojego wystąpienia z 10 grudnia 2018 r., jest opublikowana w niniejszym Biuletynie na stronach 18-20.
Niestety, dotychczas Samorząd Powiatu Zamojskiego nie podjął żadnych działań, których celem byłoby przystąpienie do opracowania wspólnego programu budowy chodników. Dla dobra przyszłej współpracy Samorządów pominę dzisiaj informację o korespondencji kierowanej w tej sprawie przez Starostę Zamojskiego do Wójta i Mieszkańców Gminy. Nie uda się natomiast tego pominąć w trakcie zebrań wiejskich, jakie będą miały miejsce w miesiącu wrześniu. Aktualna odpowiedź Zarządu Powiatu na wnioski Mieszkańców i propozycje Wójta jest następująca. Chodniki przy drogach powiatowych ma budować i finansować Gmina Zamość. Dotyczy to także całego procesu przygotowania i przeprowadzenia inwestycji. Gmina ma opracować projekt budowlany i pozyskać konieczne pozwolenia prawne, w tym ewentualnie wykupić grunty pod lokalizację chodnika. W dalszej kolejności Gmina powinna zgłosić do Powiatu zapotrzebowanie na kostkę i obrzeża potrzebne do realizacji zadania. Wówczas dopiero – cytat z pisma Starosty z dnia 4 lutego 2019 r. „Powiat Zamojski przekaże samorządowi gminnemu materiały budowlane w ilości, którą umożliwi budżet powiatu”. Złożona Gminie propozycja Powiatu oznacza, że nawet w przypadku przekazania przez Powiat kostki i obrzeży w ilości równej 100% potrzeb, podział finansowy kosztów byłby następujący – Powiat około 10%, pozostałe 90% Gmina. Uważam, że w obecnych warunkach budżetowych Gminy i potrzebie realizacji pilnych gminnych zadań (w tym nawierzchni dróg gminnych) propozycja Powiatu nie może zostać przyjęta. W trakcie pierwszego w tej kadencji spotkania Wójta z Radnymi Rady Powiatu z terenu Gminy Zamość (5 Radnych), jakie z mojej inicjatywy miało miejsce w dniu 25 czerwca 2019 roku, przedłożyłem konkretną ofertę Samorządu Gminy Zamość w tej sprawie. W latach 2020 – 2023 Powiat i Gmina na budowę chodników przy drogach powiatowych każdego roku ze swoich budżetów przeznaczą po 300 000 zł. Dałoby to efekt w postaci budowy około 1 km chodników rocznie, a do końca kadencji 4-5 km. W dniu 3 lipca br. dwukrotnie zadzwonił do mnie Starosta Zamojski. Z jego wypowiedzi wynika, że propozycja Gminy nie została przyjęta przez Zarząd Powiatu.
Poniższe zestawienie prezentuje koszty ostatnio realizowanych przez Gminę zadań związanych z budową chodników przy drogach powiatowych. To są konkretne fakty i wartości, ustalone w drodze postępowań przetargowych, w których oferty składało kilku wykonawców. Drugie zestawienie obrazuje finansowanie zadań Powiatu przez budżet Gminy w latach 2014-2020. Są to wspólne samorządowe decyzje Organów Powiatu i Gminy lat 2013-2018.
Samorząd Gminy Zamość jest zobowiązany do realizacji wielu zadań własnych Gminy. Za to przede wszystkim jestem odpowiedzialny jako Wójt. Potrzeby w tym zakresie obrazuje atmosfera zebrań wiejskich i składane przez Mieszkańców wnioski oraz podejmowane uchwały. Posiadane i pozyskiwane środki finansowe nie zabezpieczają realizacji pilnych zadań, za które odpowiada Gmina. Sytuację w znaczący i niespodziewany sposób pogorszył 2018 rok – w zakresie finansowania wydatków bieżących związanych z reformą w oświacie. Na obecną sytuację w realizacji zadań Gminy mają niewątpliwie wpływ decyzje lat 2013-2018 dotyczące finansowania zadań Powiatu kwotą ponad 8 000 000 zł. Za te pieniądze mielibyśmy w tych latach wybudowanych dodatkowo ok. 13 km nawierzchni dróg gminnych. Nie żałuję tych decyzji, ale warto, aby o tym pamiętać. Mieszkańcy Gminy oczekują, że gminnymi priorytetami samorządowej kadencji lat 2019-2023 będzie budowa nawierzchni dróg gminnych, rozbudowa sieci wodociągowych oraz budowa sali sportowej przy Zespole Szkoły Podstawowej i Przedszkola w Kalinowicach. Stąd też finansowanie innych gminnych zadań, w tym współfinansowanie zadań Powiatu wymaga poważnych analiz i odpowiedzialnych decyzji.
Rozumiem problemy decyzyjne w zakresie realizacji zadań Powiatu. Oczekuję podobnego zrozumienia i partnerskiego traktowania ze strony Organów Powiatu. Gmina Zamość to 20% Mieszkańców Powiatu i 30% udziału finansowego w tworzeniu dochodów budżetu Powiatu (wpływy z podatku PIT). W latach 2014-2018 na realizację zadań Powiatu z budżetu Gminy przeznaczyliśmy kwotę ponad 5 600 000 zł. W latach 2019-2020 kolejne 2 500 000 zł. Gmina Zamość na swoim terenie nie ma żadnych instytucji finansowanych z budżetu Powiatu (Szpital, Domy Pomocy Społecznej, Sanatorium, Szkoły, itp.). Mamy tylko drogi powiatowe. Te fakty zobowiązują do partnerskiego traktowania Samorządu Gminy Zamość. Równe traktowanie Gmin to nie tylko identyczny procentowy udział Gmin w finansowaniu zadań Powiatu. Mieszkańcy Gminy Zamość (i Samorząd) mają prawo oczekiwać konkretnych efektów finansowych i rzeczowych decyzji Organów Powiatu lat 2019-2023.
O obecnej współpracy samorządów Gminy Zamość i Powiatu informowałem w tym roku kilkakrotnie w trakcie obrad sesji Rady Gminy. Czyniłem to przed kamerami – można zobaczyć na www.gminazamosc.pl. W trakcie ostatniej sesji Rady informowałem o spotkaniu Wójta z Radnymi Rady Powiatu. Informacja ta miała miejsce przed odczytaniem przez Mieszkańca cytowanego na wstępie apelu. To, co powyżej, przekazywałem w trakcie obrad Rady i jej Komisji – jest to więc znane składającemu apel. Informacje te nie zostały jednak w nim wykorzystane. Dlaczego? W innych sytuacjach ten sam składający apel Mieszkaniec rozlicza Wójta z zadłużenia Gminy i z braku realizacji uchwał zebrań wiejskich. Twierdzi, że Gmina nie dba o ochronę zdrowia, bezpieczeństwo publiczne i zabytki. Składa na zebraniu wiejskim wniosek o przebudowę istniejącej nawierzchni asfaltowej drogi gminnej przy Szkole w Borowinie Sitanieckiej wraz z budową chodnika. Spośród 26 nierealizowanych dotychczas uchwał zebrań wiejskich 2 dotyczą Borowiny Sitanieckiej – rozbudowy obiektu Szkoły (uchwała z 2016 r.) i przebudowy tłuczniowej nawierzchni dróg gminnych nr 11045L i nr 110401L (uchwała z 2018 r.). Jak to wszystko pogodzić? Co mam mówić Mieszkańcom czekającym na budowę nawierzchni dróg gminnych? O tym w skierowanym do mnie apelu ani też w innych wystąpieniach nie ma mowy.
Szanuję prawo Mieszkańców do zabierania głosu w ważnych dla Gminy sprawach. Nie oznacza to, że mam milczeć i nie przekazywać Mieszkańcom rzetelnych informacji. Budowa chodników przy drogach powiatowych to niewątpliwie ważna sprawa, ale nie gminne zadanie. Decyzje o finansowaniu zadań Powiatu to również odpowiedzialność Organów Gminy wobec Mieszkańców, gdyż związane jest ze zmniejszeniem możliwości decyzyjnych realizacji wnioskowanych przez Mieszkańców zadań własnych Gminy. Przy podejmowaniu decyzji nigdy nie kierowałem się animozjami czy też rozgrywkami personalnymi lub innymi. W naszym pięknym Kraju i Gminie niczego pozytywnego nie zbudujemy pisaniem i mówieniem tekstów wyrabiających u Mieszkańców błędną wiedzę o stanie spraw. Uważam, że złożona Powiatowi oferta wspólnej realizacji programu budowy chodników przy drogach powiatowych (finansowanie po 300 000 zł rocznie) jest dobrą propozycją i Gmina Zamość na nią zasługuje. Nie rozwiąże to wszystkich potrzeb w zakresie budowy chodników, ale pozwoli zmniejszać czekające wciąż na realizację potrzeby.
/03.07.2019 r., Wójt Ryszard Gliwiński/