Pana Posła Sławomira Zawiślaka i PiS-u pomysły na wygranie wyborów samorządowych

Odpowiedź na mój list publiczny (tekst poniżej) Pan Poseł Sławomir Zawiślak przesłał drogą elektroniczną na adres poczty e-mail Gminnego Ośrodka Kultury w dniu 13.02.2017 r. Pełny jego tekst opublikowany został w BIULETYNIE SAMORZĄDU GMINY ZAMOŚĆ nr 2/97

W liście Pan Poseł Sławomir Zawiślak prezentuje własne wyobrażenie oraz partii Prawo i Sprawiedliwość, o tym jak mają wyglądać najbliższe wybory radnych rad gmin i wójtów.

Radnych Rady Gminy Zamość mamy wybierać w okręgach wielomandatowych.

Cytat z listu Pana Posła „Podział gmin na jednomandatowe okręgi wyborcze był wielokrotnie głęboko niesprawiedliwy i nienaturalny. Co więcej, zdaniem mieszkańców, zwłaszcza w wielu dużych gminach, wybór radnych w jednomandatowych okręgach wyborczych umocnił jedynie lokalne układy. Ewentualna zmiana w kodeksie wyborczym miałaby na celu zdemokratyzowanie życia w ww. jednostkach samorządu terytorialnego, zwłaszcza w tych dużych”.

Jak wybieraliśmy radnych Rady Gminy Zamość w ostatnich wyborach w dniu 16 listopada 2014 r.? (wszystkie informacje zawarte poniżej znacznie szerzej i ze szczegółami w BIULETYNACH SAMORZĄDU GMINY ZAMOŚĆ nr 11/68 i 12/69 z 2014 roku).

  • Obowiązywał na wówczas (wciąż obowiązuje) podział Gminy na 21 jednomandatowych okręgów wyborczych w których wybieraliśmy po jednym radnym.
  • Na karcie do głosowania umieszczone były nazwiska wszystkich kandydatów na radnych w kolejności alfabetycznej, bez podziału na komitety wyborcze.
  • Radnym wybrany został kandydat, który na liście otrzymał największa liczbę głosów
  • Zarejestrowanych zostało:
    2 Komitety Wyborcze partii politycznych i organizacji (KW)
    – KW Prawo i Sprawiedliwość
    – KW Zamojskie Stowarzyszenie Samorządowe
    10 Komitetów Wyborczych Wyborców (KWW) założonych przez Mieszkańców Gminy (prawo do zakładania ma 15 Mieszkańców)
    w tym:
    2 Komitety, które zgłaszały kandydatów na radnych w więcej niż jednym okręgu wyborczym
    8 Komitetów, założonych dla zgłoszenia tylko jednego kandydata na radnego
  • O mandat radnego Rady Gminy Zamość ubiegało się łącznie 68 kandydatów, w tym:
    37 z Komitetów Wyborczych (KW)
    31 z Komitetów Wyborczych Wyborców (KWW)
  • Radnymi Rady Gminy Zamość wybrani zostali kandydaci:
    5 z list Komitetów Wyborczych (KW)
    – 4 z KW Prawo i Sprawiedliwość
    – 1 z KW Zamojskie Stowarzyszenie Samorządowe
    16 z list Komitetów Wyborczych Wyborców (KWW)
    – w tym 5 z list Komitetu zgłaszającego tylko jednego kandydata na radnego

Co oznacza dla Mieszkańców Gminy Zamość wybór radnych Rady Gminy w okręgach wielomandatowych? Przeżywaliśmy to w wyborach 2006 i 2010 roku. Przedstawię ten system na przykładzie wyborów do Rady Gminy Zamość jakie miały miejsce w dniu 21 listopada 2010 r. (wszystkie informacje zawarte poniżej znacznie szerzej i ze szczegółami w BIULETYNACH SAMORZĄDU GMINY ZAMOŚĆ nr 9/21 i 11/23 z 2010 roku).

  • Obowiązywał nas wówczas podział Gminy na 3 wielomandatowe okręgi wyborcze w których wybieraliśmy następująca ilość radnych:
    Okręg nr 1 (9 miejscowości) – Zawada, Siedliska- Kolonia, Siedliska, Płoskie, Mokre, Skokówka, Zwódne, Żdanów, Żdanówek – 7 radnych
    Okręg nr 2 (17 miejscowości) – Hubale, Wychody, Wieprzec, Zarzecze, Wierzchowiny, Skaraszów, Wólka Wieprzecka, Lipsko, Lipsko Polesie, Lipsko Kosobudy, Białowola, Zalesie, Pniówek, Kalinowice, Wólka Panieńska, Jatutów, Szopinek – 8 radnych
    Okręg nr 3 (10 miejscowości) – Białobrzegi, Bortatycze, Bortatycze- Kolonia, Wysokie, Chyża, Sitaniec Wolica, Sitaniec, Sitaniec- Kolonia, Łapiguz, Borowina Sitaniecka – 6 radnych
  • Karta do głosowania zawierała listy wyborcze poszczególnych komitetów wyborczych z ich nazwami. Na listach tych (w poszczególnych komitetach) umieszczeni byli kandydaci na radnych w kolejności alfabetycznej.
  • Nasz głos oddany na wybranego kandydata był w pierwszej kolejności głosem poparcia dla listy komitetu wyborczego.
  • Ustalenia wyników głosowania (wyboru radnych Rady Gminy) dokonywała komisja gminna.
    Najpierw ustalano ile głosów otrzymały poszczególne listy komitetów wyborczych
    Później określano ile mandatów (radnych) otrzymują poszczególne listy, zależnie od ilości otrzymanych głosów
    Na końcu dopiero ustalano, którzy kandydaci zostawali radnymi
  • Skutki takiego wyboru radnych Rady Gminy Zamość:
    Radnymi zostawali kandydaci, którzy w głosowaniu Mieszkańców otrzymali mniej głosów od innych kandydatów
    W Radzie Gminy Zamość kadencji 2010-2014 swoich przedstawicieli nie miały duże Sołectwa: Pniówek, Białowola, Skokówka, Kalinowice, Płoskie miało jednego radnego
  • Zarejestrowanych zostało:
    4 Komitety Wyborcze Partii politycznych i Organizacji (KW)
    – KW Prawo i Sprawiedliwość
    – KW Platforma Obywatelska RP
    – KW Zamojskie Stowarzyszenie Samorządowe
    – KW „Piast”
    1 Komitet Wyborczy Wyborców (KWW) założony przez Mieszkańców Gminy w celu wyboru radnych we wszystkich okręgach wyborczych
    Mieszkańcy nie mogli założyć komitetu wyborczego w celu wyboru jednego radnego (w wyborach 2014 roku takich komitetów było 8)
  • Radnymi Rady Gminy Zamość wybrani zostali kandydaci:
    8 z list Komitetów Wyborczych Partii politycznych i Organizacji (KW)
    13 z list Komitetu Wyborczego Wyborców założonego przez Mieszkańców (KWW)

Podsumowanie powyższego. Czym różnią się wybory radnych Rady Gminy Zamość w okręgach jednomandatowych (2014 rok) i wielomandatowych (2010 rok i 2006 rok)?

  • W systemie okręgów wielomandatowych Mieszkańcy nie będą mogli zakładać komitetów wyborczych w celu wyboru jednego radnego Rady Gminy.
  • W systemie okręgów wielomandatowych kandydaci na radnych będą musieli zdecydować się na kandydowanie z listy komitetu wyborczego partii politycznej lub dużej organizacji.
  • W systemie okręgów wielomandatowych kandydaci na radnych nie będą mogli jako Mieszkańcy Gminy założyć własnego komitetu wyborczego wyborców ( w 2010 roku skorzystali z tej możliwości). Będą musieli prosić partie polityczne albo duże organizacje o umieszczenie na ich liście, lub rezygnować z kandydowania. O tym Pan Poseł zapomniał napisać.
  • W systemie okręgów wielomandatowych Mieszkańcy Gminy nie będą wybierać radnych wprost, ale pośrednio poprzez głosowanie na listy partii politycznych.
  • W systemie okręgów wielomandatowych nie będzie możliwości zapewnienia 35 Sołectwom Gminy „sprawiedliwego” przedstawicielstwa w Radzie. Jeśli podział Gminy na 21 okręgów jednomandatowych jak pisze Pan Poseł „podział gmin na jednomandatowe okręgi wyborcze był wielokrotnie głęboko niesprawiedliwy i nienaturalny”, to w 3 okręgach wielomandatowych trudno zupełnie znaleźć sprawiedliwość oraz naturalność (patrz wyżej).

Wójta Gminy Zamość mają wybierać Radni, a nie Mieszkańcy.

Dalsza część powyższego cytatu z listu Pana Posła: „Ewentualna zmiana w kodeksie wyborczym miałaby na celu zdemokratyzowanie życia w ww. jednostkach samorządu terytorialnego, zwłaszcza w tych dużych. To samo zadanie spełniłoby wprowadzenie dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, a być może nawet powrót do wyboru włodarzy miast i gmin przez radę gminy”.

Skutki dla Gminy Zamość powyższej propozycji Pana Posła i PiS-u:

  • W obecnie obowiązującym systemie prawo wyboru Wójta Gminy Zamość ma 18 800 pełnoletnich Mieszkańców.
  • W nowej propozycji wyboru Wójta Gminy będzie dokonywało 21 Radnych

Czas na podsumowanie tego co napisał Pan Poseł w liście.

Swoje ogólne wrażenie skwituję bardzo krótko. Cały list utrzymany jest w klimacie braku szacunku nie tylko dla Wójta Gminy Zamość. Większość to powtarzane partyjne teksty pisane dla osiągnięcia politycznych celów. Pełno ogólników i żadnych faktów na poparcie zawartych tez. Trudno list ten określić merytoryczną dyskusją z tym co napisałem w publicznym liście skierowanym do pana Posła. Nie obrażałem w nim nikogo. Używałem sformułowania „Politycy”, a nie „Politycy PiS-u”. Adresatami listu byli tylko Parlamentarzyści zamieszkali w Gminie Zamość. Cóż, taki mamy właśnie poziom polskiej polityki. To nie samorządy gminne w Polsce trzeba reformować. Czas na gruntowną przebudowę polskiej sceny politycznej.

Teraz już będę pisał wprost, bez niedomówień. Politycy z PiS-u chcą koniecznie rządzić w Gminach Wiejskich. Przegrywają wciąż w nich wybory, bo Mieszkańcy Gmin znają kandydatów na radnych i wójta. Obecny system wyboru radnych i wójta jest mało podatny na polityczne manipulacje. Politycy wymyślili więc sposób na wygrywanie. Jaki? Prezentuję powyżej. Jeśli jeszcze ktoś nie wierzy w to co napisałem proszę ponownie przeczytać list Pana Posła.

Odpowiedź na mój publiczny list otrzymałem również od Pana Senatora Jerzego Chróścikowskiego. Jako były Radny Gminy Zamość i jej Przewodniczący wyraża w nim większą wrażliwość na samorządowe sprawy. Dziękuję za korespondencję.

Dnia 17.02.2017 r.
Ryszard Gliwiński