W trakcie obrad sesji Rady Gminy Zamość i w serwisach internetowych zaczęły pojawiać się pytania, wypowiedzi i teksty o standardach samorządności w Gminie Zamość. Podczas styczniowej sesji Rady przed kamerami na pytania z tego zakresu odpowiedziałem krótko. Odniosłem się do nich także w odpowiedzi zamieszczonej na www.gminazamosc.pl – w dziale „PYTANIA ZADANE NA SESJI RADY GMINY” (dział na stronie głównej). Uważam jednak za swój obowiązek kontynuowanie publicznej dyskusji o samorządowych standardach w Gminie Zamość. Nie powinniśmy tego unikać w roku jubileuszu 30-lecia samorządów gminnych.
Pytania zadawane w trakcie obrad sesji Rady Gminy korespondują z tekstem zamieszczonym w miesiącu lutym w jednym z lokalnych serwisów internetowych. Pozwolę sobie zacytować dwa pierwsze zdania tego tekstu: „STANDARDY SAMORZĄDNOŚCI W GMINIE ZAMOŚĆ. Wójt Gminy Zamość odpowie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Lublinie za nieudostępnienie informacji publicznej”. Z dalszej treści wpisu wynika, że – cytat „jeden z obywateli” w dniu 17 stycznia 2020 roku za pośrednictwem poczty e-mail złożył do Wójta wniosek o udzielenie informacji publicznej. Ponieważ na wniosek ten nie otrzymał odpowiedzi w dniu 5 lutego 2020 roku poprzez pocztę e-mail wysłał do Wójta ponaglenie. Na nie także nie otrzymał odpowiedzi, dlatego obywatel złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie na bezczynność organu. Z tekstu wynika, że dwie godziny po złożeniu w Urzędzie Gminy skargi Wójt przesłał do Obywatela e-mail o następującej treści – cytat „Niniejszy e-mail został wysłany do Pana z innej niż moja poczty 20 stycznia 2020 r. Pana e-mail z dnia 5 lutego usunąłem przez przypadek razem z innymi „niechcianymi”. Być może dlatego, że otrzymałem tego dnia od Pana dwa e-maile – pierwszy z przeprosinami. Zapewne Pan nie zwrócił w podobny sposób uwagi na e-mail od Koleżanki z 20 stycznia. Będę wdzięczny za informacje w sprawie e-maila z dnia 20 stycznia. Pozdrawiam. Ryszard Gliwiński, 26.02.2020 r.” Z tekstu w serwisie internetowym wynika, że do e-maila Wójta załączone zostały materiały, o których udostępnienie występował obywatel. Tekst w serwisie kończą następujące zdania – cytat: „W skardze (obywatel) powołał się na złamanie przez wójta art. 61 Konstytucji RP oraz art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zawnioskował o zobowiązanie wójta do załatwienia wniosku, a także zasądzenie na rzecz wnioskodawcy (skarżącego) kosztów postępowania”. Nic więcej, żadnych innych informacji. Te które dotyczą treści wniosku o udostępnienie informacji publicznej dla tej sprawy są nieistotne.
Cóż z powyższego tekstu wynika? Odpowiedź na wniosek obywatela o udostępnienie informacji publicznej została wysłana pocztą e-mail po trzech dniach (20 stycznia) a więc bardzo szybko i w terminie. Wysłała go Koleżanka z Urzędu. To fakty, które potwierdzam. Nie odpowiedziałem na e-mail obywatela z 5 lutego – to również fakt, który potwierdzam. Dlaczego nie odpowiedziałem? – o tym powyżej w moim e-mailu z dnia 26 lutego. Pomimo tego, obywatel złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie (WSA). Koniec faktów. Powróćmy teraz do pierwszych zdań tekstu z serwisu internetowego – cytat: „STANDARDY SAMORZĄDNOŚCI W GMINIE ZAMOŚĆ. Wójt Gminy Zamość odpowie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Lublinie za nieudostępnienie informacji publicznej”. Nie wydają mi się one przypadkowe. Mają swój konkretny cel do osiągnięcia. Jaki? W przekazie publicznym oznaczają, że Wójt Gminy Zamość nie odpowiada na wnioski o udostępnienie informacji publicznej. Odpowie za to przed Sądem.
Teraz coś o STANDARDACH obywatela, autorów tekstu i zarządzających serwisem internetowym. Zapomnieli napisać czy rzeczywiście przez nieuwagę obywatel usunął e-mail wysłany z Urzędu Gminy 20 stycznia, zawierający odpowiedź na wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Zapomnieli? Obywatel odebrał mój e-mail z 26 lutego, nie odpowiedział jednak na niego. Zapomniał? Prosiłem o to pisząc – cytat: „Będę wdzięczny za informacje w sprawie e-maila z dnia 20 stycznia”. Czekaliśmy na odpowiedź, która mogła zatrzymać moim zdaniem niepotrzebne wysłanie przez Urząd skargi do WSA. Nic z tego. Obywatel milcząc spowodował jej przesłanie do Lublina. Niechcący? Przytoczę ostatnie zdanie tekstu zamieszczonego w serwisie internetowym – cytat: „ (obywatel) Zawnioskował o zobowiązanie wójta do załatwienia wniosku, a także zasądzenie na rzecz wnioskodawcy (skarżącego) kosztów postępowania”. Obywatel uruchomił dalszą procedurę postępowania ze skargą (która była jeszcze w Urzędzie Gminy), pomimo że otrzymał to, o co wnioskował. Uruchamia, moim zdaniem bezprzedmiotowe, postępowanie WSA i oczekuje zwrotu poniesionych kosztów. Czy tak powinno być? To jeszcze nie wszystko. Obywatel i zarządzający serwisem internetowym nie napisali w tekście o tym, że Wójt Gminy Zamość otrzymuje od Nich liczne inne wnioski o udostępnienie informacji publicznej. Sytuacja opisana powyżej jest jedyną. Zapomnieli napisać? STANDARDY obowiązują nie tylko Wójta, ale także w nie mniejszym zakresie Tych, którzy poprzez media kształtują przekaz publiczny. Nie mogę powstrzymać się od zaprezentowania wycinka innego tekstu zamieszczonego w tym samym serwisie internetowym. Tekst ten ma charakter publicznej odezwy uzasadniającej jego tworzenie. Cytat „Jesteśmy wolną i otwartą grupą mieszkańców dobrej woli w Gminie Zamość” … i dalej …” Chcemy, aby w końcu mógł być słyszany głos większości, czyli głos zwykłych mieszkańców Gminy Zamość, któremu dotychczas stworzone lokalne media nie udostępniają wystarczająco dużo wolnej i niezależnej przestrzeni komunikacyjnej”. Jaki jest więc prawdziwy cel tekstu zamieszczonego w serwisie internetowym o standardach samorządowych w Gminie Zamość? Odpowiedź pozostawiam Czytelnikom.
Niewiele miejsca i czasu pozostało mi na powrót do przywołanych na początku standardów samorządności w Gminie Zamość. Długa wypowiedź Wójta nie jest jednak celem dzisiejszego tekstu. Jego treść ma pobudzić Innych do dyskusji i pisania. O samorządowych standardach trzeba rozmawiać w jubileuszowym dla Gmin roku. Ale standardów nie tworzy sam Wójt. To wręcz niemożliwe. O tym, jak funkcjonuje samorząd w Gminie Zamość, decydują Mieszkańcy. Porozmawiajmy więc jak go tworzymy i jak korzystamy z danego nam prawa do zaangażowania w życie lokalnych społeczności. Spróbujmy porównać to, co jest u Nas, z tym co jest w innych Gminach. Zebrania wiejskie i program Funduszu Sołeckiego. Funkcjonowanie Sołtysów i Rad Sołeckich. Rola Radnych Rady Gminy i Rady Powiatu. Funkcjonowanie stowarzyszeń, zespołów artystycznych i innych grup Mieszkańców. Inicjatywy lokalnych społeczności. Pielęgnowanie narodowych wartości. Integracja lokalnych społeczności. Przekaz informacji o stanie gminnych spraw i kontakt z Wójtem. Administracja w służbie Mieszkańców. Także rola Wójta jako samorządowego lidera. Można tak jeszcze długo wymieniać elementy oceny samorządu w Gminie Zamość. Zachęcam do własnych ocen i upublicznienia ich w merytorycznej dyskusji. Biuletyn i strona www.gminazamosc.pl jest do dyspozycji. Także sesje Rady Gminy Zamość. Uważam, że w tym wyjątkowym dla samorządów roku nie powinno zabraknąć głosu Tych, co tworzą dzisiejszy obraz samorządu Gminy Zamość. Nic pozytywnego nie wyniknie z sytuacji, w której o samorządowych standardach w Gminie Zamość będą publicznie zabierać głos tylko Ci, którzy nie podejmują próby włączenia się w ich tworzenie. Samorząd to aktywność Mieszkańców i Ich pomysł na zmienianie rzeczywistości. Samorządowych standardów nie tworzy sama krytyka, lecz konstruktywne propozycje i włączanie się w życie Sołectw i Gminy. Samorządowe standardy są dla Tych, którzy chcą je tworzyć i z nich korzystać. Zapraszam do kontaktu poprzez www.gminazamosc.pl zakładka „PRZYDATNE”/„Zadaj pytanie Wójtowi”.
Ryszard Gliwiński – Wójt Gminy Zamość
16.03.2020 r.